szczodraki z kapustą i jabłkiem

Przyszliśmy tu po szczodraka – powiadamy Wom,

a jakeście nie upiekli, dajcie chleba krom.

Zapłaci Wam sam Pan Jezus i ten święty Jon.

Rodź się pszenicko i żytko,

na ten Nowy Rocek wszystko.

Rodź się pszenicko, łowiesek i bób,

Aby w Nowym Roku nie dopadł nas głód.

"Tradycja zaczarowana w potrawach regionu wielickiego"

praca zbiorowa pod redakcją Barbary Rotter - Stankiewicz, Julii Jelonek

Szczodraki, to tradycyjne bułki, które dawniej wypiekano w Polsce z okazji Święta Trzech Króli. Wręczano je kolędnikom i gościom z życzeniami szczęścia i obfitości w nadchodzącym roku. Do dziś tradycja ich wypiekania zachowała się w wielu polskich domach na południowym - wschodzie kraju. Ich nazwa pochodzi od słowa szczodry, symbolizującego obfitość, hojność i radość, które zapanują w nadchodzącym roku. Wypiek ten ma swoje korzenie w XIX wieku, kiedy to szczodraki wręczano jako dar podczas kolędowania, które zdarzało się nazywać szczodrowaniem. Szczodraki, to wypieki z ciasta drożdżowego lub kruchego, o kształcie bułek, pierożków lub rogalików, nadziewana zarówno słodkim, jak i słonym farszem, ale trzeba było jeść ją uważnie, bo w środku kryła się dodatkowa atrakcja. Otóż według legend, w niektórych regionach do środka jednego szczodraka wkładało się migdał lub ziarno fasoli, miało to przynieść szczęście temu, kto na niego trafił. Niezależnie od przepisu i nadzienia, bułki te zawsze w tradycji ludowej były symbolem dostatku i wzajemnej międzyludzkiej życzliwości. Ich wręczanie było gestem dobrej woli i życzeniami obfitości w nadchodzącym roku. Moje tegoroczne szczodraki z kapustą i jabłkiem, to drożdżowe bułeczki w kształcie pierogów nadziane wytrawnym farszem, można także przygotować inne potrawy na Święto Trzech Króli.

1/2 główki białej kapusty

2 jabłka

1 cebula

30 g masła

30 ml oleju

100 ml bulionu

sól

pieprz

majeranek

Na patelni na rozgrzanym maśle i oleju zeszklić pokrojoną w kostkę cebulę, dodać posiekaną kapustę i chwilę smażyć. Dodać jabłko starte na tarce o grubych oczkach, chwilę smażyć. Całość podlać bulionem i gotować, aż płyn odparuje. Farsz doprawić do smaku solą, pieprzem oraz majerankiem.

500 g mąki pszennej

1 jajko

100 g masła

200 ml mleka

30 g drożdży

20 g cukru

100 g kwaśnej śmietany

1 łyżeczka soli

W misce rozrobić drożdże i cukier w letnim mleku, odstawić na kilka minut. Do miski przesiać mąkę, dodać jajko, sól, śmietanę i rozpuszczone masło i wyrobić gładkie i elastyczne ciasto. Ciasto włożyć do miski, przykryć ściereczką i odstawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na około 60 minut. Z wyrośniętego ciasta odkrawać kawałki ciasta, rozpłaszczać na dłoni, nadziewać farszem i dokładnie sklejać. Pierogi układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Blachę przykryć i odstawić do wyrośnięcia na około 30 minut.

1 jajko

sezam

Pierogi posmarować rozmąconym jajkiem, posypać sezamem. Blachę wstawić do piekarnika nagrzanego do 180º C i piec przez około 20 minut na złoty kolor.