ruchanki kociewskie

Przebieranie się jako element zabaw karnawałowych było
rozpowszechnione we wszystkich strefach ówczesnej Polski.
O maskaradach miejskich lub dworskich informują nas
wszyscy pamiętnikarze czasów saskich.
Na wsi naturalnie postacie były bardzo prymitywne
i dostosowane do stylu życia gromad.
Na Kaszubach w okresie zapust chodzili gwiżdże – kolędnicy.
(…) Przebierańcy nie byli intelektualistami, a ludźmi,
którzy umieli i chcieli pokazać swoich sąsiadów w krzywym zwierciadle.
Wynagrodzeniem przebierańców były „placki”, „ruchanki”,
czasem kawał kiełbasy czy kwarta piwa.
Wacław Odyniec
Życie i obyczaje ludu pomorskiego w XVII i XVIII wieku

Nazwa „ruchanki” pochodzi od słowa „wyruchane”, czyli wyrośnięte i wyrobione.
Szczególnością kociewskiego asortymentu, tu i ówdzie
znanego również w innych częściach Pomorza, były ruchanki,
czyli placki z ciasta drożdżowego smyrlone (smażone) w tłuszczu na patelni.
Ich nazwa wzięła się stąd, iż ciasto wcześniej musiało
być dobrze wyruchane, czyli wyrobione i wyrośnięte.
Katarzyna Peplińska
W kuchni i przy stole. Ksiónżka o teściu na Kociewiu

W ramach akcji Regionalne Smaki prowadzona przez Renatę do wspólnego przygotowania zostały wybrane ruchanki kociewskie, wpisany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na listę produktów tradycyjnych. Według tego źródła tradycja wypieku ruchanek z ciasta chlebowego sięga odległych czasów przedwojennych. Autochtoni mieszkający na Kaszubach potwierdzają, że przed wypiekiem chleba w piecu chlebowym, gospodyni smażyła owe placki, gdy zabrakło chleba na śniadanie. Odejmowała z dzieży porcję ciasta chlebowego na żytniej mące i smażyła w tłuszczu na patelni niewielkie placki, które spożywano z cukrem i popijano kawą zbożową. Kaszubskie gospodynie potwierdzają również, że u ubogiego gospodarza piekło się placki bez tłuszczu na tak zwane sztimrze, czyli kręgach piecyka żelaznego. Od czasów powojennych, znany jest drugi sposób przygotowywania ruchanek, z ciasta drożdżowego i mąki pszennej. Przygotowuje się go podobnie jak pączki i smaży w tłuszczu na patelni z obu stron. Ten rodzaj ruchanek przygotowywano w okresie zapustów. Receptura i sposób przyrządzania ruchanek zachowany jest w starych wydawnictwach kulinarnych oraz w starych zeszytach kaszubskich gospodyń wiejskich. Sposób ich wypieku nie zmienił się od lat, a jego skład przekazywany jest z pokolenia na pokolenie. Współczesne ruchanki, czyli racuszki, w szczególności te z mąki pszennej, mogą być także przygotowywane z dodatkiem jabłek i podawane z bitą śmietaną, dżemem, a nawet czekoladą. Przepis na pyszne drożdżowe placuszki, pochodzi z programu Poszukiwacze Smaku na Szlaku.

500 g mąki pszennej 

100 g masła 

3 jajka 

50 g drożdży 

1 szklanka mleka 

1 łyżka cukru 

1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

sól

olej do smażenia 

cukier puder

Drożdże wymieszać z cukrem i odrobiną ciepłego mleka, odstawić do wyrośnięcia, aż drożdże zaczną pracować. Pozostałe mleko podgrzać, dodać masło, gdy się rozpuści dodać ekstrakt waniliowy, szczyptę soli i całość dokładnie wymieszać. Do miski wsypać mąkę, zrobić w niej dołek wlać przestudzone mleko z masłem, zaczyn drożdżowy i rozbite jajka, ciasto dokładnie wymieszać łyżką, przykryć ściereczką, pozostawić do wyrośnięcia, aż podwoi objętość. Wyrośnięte ciasto nakładać małymi porcjami na patelnię z rozgrzanym olejem. Racuszki smażyć z obu stron na średnio rozgrzanej patelni. Racuchy podać na ciepło z konfiturami lub posypane cukrem pudrem.

Ruchanki kociewskie na blogach:

Codziennik kuchenny
Moje domowe kucharzenie
Nieład mAlutki

 

rolada z indyka ze smardzami

Pieczona rolada z indyka nadziewana wiosennymi grzybami, aromatyzowana czosnkiem oraz winem, pysznie smakuje podawana na ciepło lub zimno. Rolada z indyka ze smardzami to doskonała propozycja na co dzień i od święta. 

1000 g piersi z indyka

350 g smardzów

1 cebula

2 ząbki czosnku

1/2 szklanki wytrawnego białego wina

2 łyżki oleju

sól

pieprz

słodka papryka w proszku

Grzyby obrać, umyć i odgotować w osolonej wodzie, a następnie drobno pokroić. Na patelni na rozgrzanym oleju podsmażyć drobno posiekaną cebulę oraz czosnek, dodać grzyby i chwilę smażyć. Całość zalać winem i smażyć, aż wino odparuje. Doprawić całość do smaku solą i pieprzem. Filet z indyka rozkroić na dwu centymetrowy płat, przykryć folią spożywczą i delikatnie rozbić tłuczkiem nadając kształt prostokąta. Filet doprawić delikatnie solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem. Na 2/3 fileta rozłożyć nadzienie i zwinąć całość ciasno w roladę. Roladę posypać solą, pieprzem i papryką, opleść dokładnie siatką ze sznurka. Mięso włożyć do rękawa do pieczenia, ułożyć na blasze i wstawić do piekarnika nagrzanego do 200° C na około 90 minut. Po tym czasie wyjąć z piekarnika i odstawić do ostudzenia. Zdjąć sznurek przed podaniem.

ciasto cytrynowe z truskawkami

Ciasto cytrynowe z truskawkami jest bardzo aromatyczne i puszyste. To wilgotne i pyszne w smaku ciasto jest szybkie do przygotowania, wystarczy więc kilka chwil i wspaniałe ciasto do kawy jest już gotowe. 

3 jajka

1 1/2 szklanki mąki pszennej

200 ml oleju

3/4 szklanki cukru

1 łyżeczka proszku do pieczenia

sok z 1/2 cytryny

skórka z 1 cytryny

200 g truskawek

cukier puder

W misce utrzeć jajka z cukrem na puszystą masę. Do masy dodać olej, sok z cytryny oraz skórkę i utrzeć. Następnie wmieszać do ciasta przesianą mąkę wraz z proszkiem do pieczenia. Ciasto wylać do foremki keksowej wyłożonej papierem do pieczenia, na wierzchu równomiernie ułożyć pokrojone na mniejsze części truskawki. Ciasto wstawić do piekarnika nagrzanego do 170º C na około 60 minut, aż patyczek wbity w ciasto zostanie suchy. Ciasto podawać posypane cukrem pudrem. 

zupa kokosowa z czosnkiem niedźwiedzim

Wiosenna zupa przygotowana z Marzenką, Małgosią, Magdą i Aluchą w ramach projektu zupy na cztery pory roku jest bardzo prosta w przygotowaniu. Zupa kokosowa z czosnkiem niedźwiedzim na bazie ziemniaków jest bardzo lekka i delikatna. Ta kremowa zupa doskonale nadaje się na lekką kolację lub obiad w ciepły wiosenny dzień. Pyszna kremowa zupa z czosnkiem niedźwiedzim to moja propozycja zupy na cztery pory roku - wiosna. 

450 g ziemniaków

2 łyżki oleju kokosowego

400 ml mleka kokosowego

400 ml bulionu 

1 cebula

2 ząbki czosnku

1 pęczek czosnku niedźwiedziego

sól

pieprz

W garnku na oleju podsmażyć drobno pokrojoną cebulę oraz czosnek. Dodać pokrojone w kostkę ziemianki, chwilę smażyć. Do zupy dodać bulion i mleko kokosowe, doprowadzić do wrzenia, przykryć i gotować na małym ogniu około 20 minut. Dodać posiekane liście czosnku niedźwiedziego, zupę zagotować, a następnie zmiksować na gładko. Doprawić do smaku solą i pieprzem.

Zapraszam do:

Aluchy na zupę szparagową na smacznym wywarze warzywnym 

Magdy na zupę szczawiową z pokrzywą 

Małgosi na zupę krem z kalarepy

Marzeny na zupę z liści rzodkiewki i pokrzywy

dżem rabarbarowy z imbirem

Wspaniały kwaskowy i słodki zarazem dżem z rabarbaru, z lekko pikantną nutą kandyzowanego imbiru wspaniale komponuje się ze wszelakimi serami, jest też doskonałym dodatkiem bułeczek i czeskiej chałki z rodzynkami. Dżem rabarbarowy z imbirem zachwyca moją rodzinę swoim smakiem już od kilkunastu lat. Pierwowzór przygotowany był z przepisu na rabarbar po hindusku z książki Małgorzaty Caprari "Pikantne i słodkie przetwory domowe", latami udoskonalałam przepis, by uzyskać idealną proporcję.
 

1000 g rabarbaru
350 g cukru
skórka 1 cytryna
80 g kandyzowanego imbiru

Pokrojony w kostkę rabarbar umieścić w garnku, dodać skórkę startą z cytryny oraz imbir pokrojony na mniejsze kawałki, całość zasypać cukrem i dobrze wymieszać. Garnek przykryć pokrywką i wstawić na noc do lodówki. Po tym czasie całość zagotować, po czym odstawić bez przykrycia do całkowitego ostudzenia na całą noc. Następnego dnia doprowadzić znowu do wrzenia, gotować kilka minut i odstawić. Powtarzać tak przez co najmniej kilka dni, do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Ostatniego dnia dżem zagotować dobrze mieszając, gorący przekładać do wypieczonych słoików, szczelnie zakręcić i pozostawić do całkowitego wystygnięcia. 

 

torcik truskawkowy

Bardzo puszysty i wilgotny biszkopt przełożony delikatnym kremem i frużeliną truskawkową, udekorowany soczystymi truskawkami i pięknym bratkami. Torcik truskawkowy jest bardzo prosty i szybki w przygotowaniu, idealnie nadaje się na majowe uroczystości rodzinne i zasmakuje każdemu, szczególnie dzieciom. 

6 jajek

200 g cukru

150 g mąki pszennej

75 g mąki ziemniaczanej 

sól

Białka oddzielić od żółtek i ubić ze szczyptą soli na sztywną pianę, pod koniec ubijania dodać cukier i dalej ubijać, aż cukier się całkowicie rozpuści. Następnie dodać żółtka i nadal ubijać. Dodać przesiane mąki i delikatnie wymieszać. Ciasto wyłożyć do tortownicy wyłożonej papierem do pieczenia i piec około 25 minut w temperaturze 170º C. Biszkopt ostudzić. Po ostudzeniu wyłożyć z formy i przekroić ciasto na trzy części. 

500 ml śmietany do ubijania

3 szklanki frużeliny truskawkowej

2 łyżki dżemu truskawkowego

3/4 szklanki wody

2 łyżki spirytusu

sok z 1 cytryny 

300 g truskawek

bratki

Śmietanę ubić na sztywną masę, pod koniec ubijania dodać połowę ilości frużeliny i wmieszać do masy. Wymieszać spirytus i sok z cytryny z przegotowaną wodą. Pierwszą część biszkoptu ułożyć na talerzu i skropić go 1/3 ilości nasączenia, na nim rozsmarować pozostałą frużelinę, położyć drugą część biszkoptu, skropić go 1/3 nasączenia, rozsmarować połowę ilości kremu, na kremie rozsmarować dżem. Na krem położyć ostatnią część biszkoptu, skropić nasączeniem, pozostały krem rozsmarować na wierzchu i bokach toru, przyozdobić truskawkami i bratkami. Torcik schłodzić przed podaniem.

soba z kurczakiem i szparagami

Soba z kurczakiem i szparagami to szybka potrawa z woka, kilka minut i posiłek gotowy. Makaron z soczystym smażonym kurczakiem i szparagami, doprawiony na azjatycką nutę, papryczką chili, startym korzeniem imbiru, sosem sojowym i Worcestershire, w towarzystwie sezamu i szczypiorku, to pyszne danie. 

200 g filetu z kurczaka
2 ząbki czosnku
2 centymetry korzenia imbiru
1 łyżka oleju
1 łyżka sosu sojowego
1 łyżka sosu Worcestershire

Pokrojone w kostkę mięso włożyć do miski, dodać posiekany czosnek, starty na tarce korzeń imbiru oraz pozostałe składniki marynaty, dokładnie wymieszać i odstawić na co najmniej 60 minut.

300 g zielonych szparagów
1 papryczka chili
1 cebulka dymka
2 łyżki oleju
1 łyżeczka oleju sezamowego
2 łyżeczki sezamu
1/2 pęczka szczypiorku 
sól
pieprz
150 g makaronu soba 

Makaron ugotować zgodnie z instrukcją podaną na opakowaniu. W woku rozgrzać olej, dodać kawałki kurczaka, podsmażyć, dodać pokrojoną cebulkę, chwilę smażyć. Do woka dodać drobno pokrojone szparagi, posiekaną papryczkę chili i chwilę smażyć. Do woka dodać osączony makaron, olej sezamowy oraz sezam, całość dokładnie wymieszać, po minucie zdjąć z ognia, doprawić do smaku solą oraz pieprzem. Makaron przełożyć na talerze, posypać posiekanym szczypiorkiem.

ucierane ciasto z rabarbarem

Sezon na rabarbar w pełni, więc warto przygotować proste i pyszne ciasto ucierane. Ucierane ciasto z rabarbarem polane lukrem z kwaśną śmietaną jest lekkie i bardzo puszyste. To ciasto jest idealne, gdyż można przygotować je w kilka minut, a potem tylko cieszyć się jego pysznym smakiem.

3 szklanki mąki tortowej
185 g masła
3 jajka
1 1/4 szklanki cukru
1 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
3/4 szklanki mleka
szczypta soli
300 g rabarbaru

Białka ubić z solą na sztywną pianę, odstawić. Żółtka zmiksować z cukrem na jasną i puszystą masę. Do masy dodać rozpuszczone i ostudzone masło oraz mleko i całość zmiksować. Dodać mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia i utrzeć. Do masy dodać białka i całość delikatnie wymieszać. Ciasto przełożyć do mniejszej formy wyłożonej papierem do pieczenia. Na wierzchu ciasta równomiernie poukładać pokrojony na kawałki rabarbar. Ciasto wstawić do piekarnika nagrzanego do 180º C na około 60 minut, aż patyczek wbity w ciasto zostanie suchy.

1 szklanka cukru pudru
2 łyżki kwaśnej śmietany

Składniki lukru połączyć, by uzyskać gęstą masę. Lukrem pokryć równomiernie jeszcze ciepłe ciasto. Zostawić do ostudzenia.

gofry drożdżowe z płatków owsianych

Gofry drożdżowe z płatków owsianych są doskonałe i chrupiące, są idealne na śniadanie, gdyż ciasto przygotowuje się wieczorem, a potem tylko piecze. Gofry przygotowane na podstawie tego przepisu, dodaję do akcji Wypiekanie na śniadanie. Gofry wspaniale smakują podane z bitą śmietaną, owocami lub frużeliną truskawkową. 

1 szklanka płatków owsianych

1 szklanka mąki pszennej

1 1/2 szklanki wody

1/2 szklanki mleka

5 łyżek masła

7 g suchych drożdży

2 jajka

1 łyżka mleka w proszku

1 łyżka cukru

szczypta soli

W garnku podgrzać wodę, mleko oraz masło, ostudzić. Dodać drożdże, wymieszać i pozostawić na 10 minut, aby zaczyn zaczął rosnąć. Do zaczynu z drożdżami dodać wszystkie suche składniki oraz jajka, wszystko dokładnie wymieszać, aż składniki się połączą. Miskę przykryć folią i wstawić na około 8 godzin do lodówki. Lekko natłuścić rozgrzaną gofrownicę i wlać porcję ciasta, zamknąć gofrownicę i smażyć, aż przestanie się z niej wydobywać para, około 4 minut, zależnie od rodzaju urządzenia. 

Gofry wypiekałam wspólnie z:

Grunt to przepis!
Kulinarna Maniusia
Moje Małe Czarowanie
Gotowanie i pieczenie - I love it

barszczyk szczawiowy

Szczaw rośnie już od wczesnej wiosny na żyznych glebach i łąkach, wtedy jest najdelikatniejszy i świetnie nadaje się na pyszny i kwaśny barszczyk szczawiowy zabielony śmietaną, doprawiony zielem angielskim, liściem laurowy i pieprzem ziarnistym, podany z gotowanymi w mundurkach ziemniakami i jajkiem. Taka zupa ugotowana na wywarze mięsnym lub tylko warzywnym, ze szczawiu w słoiczkach, w niektórych regionach Polski podawana jest na śniadanie wielkanocne zamiast żurku lub barszczu białego. Barszczyk szczawiowy jest pyszną zupą, bardzo kwaśną i esencjonalną. Z majowego szczawiu można też przygotować wiosenną zupę szczawiową oraz zupę szczawiową z warzywami i mięsem.

300 g żeberek wieprzowych
2000 ml wody
4 pęczki szczawiu
150 ml śmietany
przyprawa warzywna
3 kulki ziela angielskiego
2 liście laurowe
1/2 łyżeczki pieprzu ziarnistego
sól
sok z cytryny
cukier
jajka
ziemniaki 
 

Do garnka włożyć umyte mięso i zalać wodą, dodać przyprawy, doprawić solą i zagotować. Gotować na małym ogniu około 40 minut, aż mięso będzie miękkie. Z wywaru wyciągnąć przyprawy oraz mięso. Szczaw umyć, pozbawić twardych szypułek, dodać do zupy i zagotować. Dodać śmietanę i całość zmiksować na gładko. Zupę doprawić do smaku solą, cukrem oraz sokiem z cytryny. Podawać z ugotowanym ziemniakami, ugotowanym jajkiem oraz obranym i podzielonym na mniejsze kawałki mięsem.

migdałowe ciasto z rabarbarem i truskawkami

Obłędnie pyszne ciasto migdałowe z rabarbarem, truskawkami oraz migdałową kruszonką. Migdałowe ciasto z rabarbarem i truskawkami przygotowane na podstawie przepisu z bloga Moje Wypieki jest mięciutkie i utrzymuje świeżość nawet przez kilka dni.

170 g mąki tortowej

30 g mielonych migdałów

1 jajko

4 żółtka

140 g cukru

120 g masła

1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

1/2 łyżeczki proszku do pieczenia

300 g rabarbaru

200 g truskawek

Mąkę i proszek do pieczenia przesiać, wymieszać ze zmielonymi migdałami, odstawić. W misie miksera umieścić jajko, żółtka, cukier i ubić, aż powstanie jasna i puszysta masa. Dodać wanilię i ubić. Do ubitej masy jajecznej dodać przesiane suche składniki i roztopione, przestudzone masło, wymieszać szpatułką do połączenia się składników. Ciasto przełożyć do mniejszej formy wyłożonej papierem do pieczenia. Na wierzchu ciasta równomiernie poukładać pokrojony na kawałki rabarbar oraz truskawki. 

100 g mielonych migdałów

80 g mąki tortowej

100 g cukru

100 g masła 

Do naczynia wsypać migdały, mąkę i cukier, dodać ciepłe, roztopione masło i wymieszać, palcami formując kruszonkę. Ciasto równomiernie posypać migdałową kruszonką. Ciasto wstawić do piekarnika nagrzanego do 175º C na około 50 minut, aż patyczek wbity w ciasto zostanie suchy.  

Tartine bread

W majowej piekarni Amber pierwsze skrzypce gra spektakularny, wymagający nieco więcej uwagi i dobrych emocji, wybrany przez Jacka, Tartine bread, pieczony na podstawie przepisu z książki Chada Robertsona "Tartine Bread". Chad Robertson to piekarz, pasjonat, założyciel piekarni Tartine Bakery w San Francisco. Jego chleb powstaje na zakwasie pszennym i nie wymaga typowego wyrabiania na blacie, a jedynie zagniatania i składania w naczyniu. Aby upiec chleb potrzebny też jest czas, kilka godzin na fermentację levain, kilkanaście minut na hydrolizę, czyli etap, kiedy mąka wchłania wodę, następnie cztery godziny na pierwszą fermentację i całonocne wyrastanie uformowanych bochenków w lodówce. Tartine bread jest niezwykle chrupiący, miąższ ma mokry, błyszczący, z nieregularnymi i dużymi dziurami. Przepis nie wymaga dodatku drożdży, zawiera jedynie trzy podstawowe składniki - mąkę, wodę i sól. Przepis zaleca pieczenie w żeliwnym garnku, dzięki temu uzyska się idealny miąższ i wspaniałą skórkę z malutkimi bąbelkami i chrupiącymi, wypiętrzonymi nacięciami. Chleb warto upiec i poświęcić ten czas, gdyż chleb jest niesamowicie pyszny.

1 łyżka zakwasu

100 g wody

50 g mąki pszennej typ 650 - 750

50 g mąki pszennej razowej typ 2000

Składniki zaczynu wymieszać w misce, przykryć ściereczką lub folią i zostawić do 12 godzin w temperaturze pokojowej. Jeżeli nie jesteśmy pewni czy zaczyn jest już aktywny, możemy to sprawdzić dodając do szklanki z ciepłą wodą łyżeczkę zaczynu. Jeśli pływa on po powierzchni, jest gotowy do użycia. Jeśli zaczyn spadnie na dno, należy odstawić go wtedy w ciepłe miejsce i sprawdzać co 30 minut.
Pozostały leaven można przechowywać w lodówce przez kilka dni. Przed kolejnym pieczeniem należy go ogrzać do temperatury pokojowej i dokarmić dowolną proporcją wody i mąki. 

350 g wody
100 g zaczynu
450 g mąki pszennej typ 650 - 750
50 g mąki pszennej razowej typ 2000

W misce wymieszać letnią wodę z zaczynu, dodać obie mąki i wyrobić lub miksować na niskim biegu, tylko do połączenia składników. Miskę przykryć ściereczką i zostawić w temperaturze pokojowej do 40 minut.

25 g wody
10 g soli

Sól rozpuścić w letniej wodzie i dodać do ciasta, miksować do połączenia składników. Ciasto zostawić w temperaturze pokojowej do 4 godzin, w zależności od temperatury otoczenia. Przez pierwsze 2 godziny ciasto chlebowe składać w misce co 30 minut, potem raz na godzinę. Składać dłonią maczaną w miseczce z wodą, rozciągając i zakładając ciasto na wierzch. Po pierwszej fermentacji ciasto wyłożyć na lekko omączony blat, uformować w bochenek, przykryć ściereczką i zostawić na 30 minut. Koszyk do wyrastania chleba, wysypać mąką, delikatnie przenieść ciasto chlebowe do koszyka, spodem do góry. Przykryć ściereczką i zostawić w temperaturze pokojowej do wyrośnięcia na około 4 godziny. Można również umieścić ciasto w lodówce na całą noc do 12 godzin, wpływa to korzystnie na smak i strukturę chleba. Garnek żeliwny z pokrywą lub kamień do pieczenia rozgrzać przez godzinę w temperaturze 240° C. Chleb przełożyć z koszyka do rozgrzanego garnka, naciąć, przykryć garnek i wstawić do piekarnika. Piec 20 minut z pokrywą, następnie zdjąć pokrywę garnka i piec jeszcze około 25 minut, aż skórka nabierze złocistobrązowego koloru. Upieczony chleb wystudzić na kratce.

Tartine bread na blogach:

am.art kolor i smak
Apetyt na Smaka
Codziennik Kuchenny
Dom z mozaikami
Konwalie w kuchni
Kuchnia Gucia
Kuchennymi drzwiami
Kulinarna Maniusia
Leśny zakątek
Pieguskowa kuchnia
Przepisy na domowy ser i chleb
Smak mojego domu
Smaki i aromaty
Stare gary
Weekendy w domu i ogrodzie
W mojej kuchni
W poszukiwaniu SlowLife